Ajax-looptrainer Cees Koppelaar (1939-2021) dacht te sterven in het harnas

Het was de tiener Johan Cruijff die Koppelaar bij zijn tweede training verwelkomde met de woorden: ‘Goed voor je toekomst, dat je hier loopt.’ Hoewel hij al een atletiekcarrière achter de rug had en furore maakte als hockeytrainer, de link met Ajax bleef het sterkst.

Als een van de eerste looptrainers bij een voetbalclub werd Koppelaar door Rinus Michels, in diens ambitie de club te professionaliseren, midden jaren zestig naar Ajax gehaald. Eerst bij het tweede, maar na tien trainingen mocht hij naar het eerste. Hij werkte in de jaren zestig, zeventig en tachtig  onder diverse hoofdtrainers, onder wie Michels, Aad de Mos en Cruijff. 

Grote namen

Zijn rol was duidelijk: looptechniek, snelheid en startsnelheid trainen. Hij moest de voetballers die zouden uitgroeien tot de grootste voetbalnamen (Sjaak Swart, Piet Keizer, Cruijff en in de jaren tachtig Marco van Basten, John Bosman en Frank Rijkaard) de fijne kneepjes van het lopen bijbrengen. Want snelheid was te trainen, ook op latere leeftijd, zou Koppelaar in 2009 in Het Parool zeggen. 

En: hij moest het spul in het gareel houden. Want als de clubdokter langskwam, hadden de spelers ineens allerlei pijntjes om zo onder de looptrainingen uit te komen. De ziekte van Koppelaar is dat toen gaan heten. En dan moest hij alle zeilen bijzetten. De een - ‘Ruud Krol was van nature niet de snelste’ - had meer interesse dan de ander - ‘Wim Suurbier lachte erom, want hij liep toch iedereen eruit’.

‘Wilde sterven in het harnas’

Maar dat deed hij met verve, zegt David Endt, die hem jarenlang tegenkwam in zijn verschillende functies bij Ajax. “Hij stond altijd voor de spelers klaar, open voor een leuk gesprek. Met een kwinkslag en met de juiste toon had hij overwicht, werd hij serieus genomen, want hij was ook van de discipline en strengheid. Er was geen ontsnappen aan. Hij was altijd levendig en monter, zonder lastig te zijn. Hij had een prominente persoonlijkheid met een uitgesproken mening en een zekere ijdelheid. Heel aimabel, altijd harmonieus in de omgang. Met sport als grote drijfveer.”

Hoe verknocht hij was aan sport, vertelt zijn vrouw Willeke. Ze leerden elkaar kennen op de atletiekbaan van Jan Blankers, de man van atletiekheldin Fanny. Ze hadden een huwelijk van bijna zestig jaar. “Hij was niet zo vaak thuis, maar dat vond ik niet erg hoor. Iedereen wilde zo graag training van hem, dan hoef je iemand die zo begaafd is tijdens een huwelijk niet te beperken. En zelf wilde hij ook heel graag: zijn hart lag bij de sport. Hij had verder ook geen hobby's. Sport was naast zijn werk ook zijn hobby.”

Koppelaar bleef tot vorig jaar looptrainingen geven. “Dan ging hij naar Noordwijk en Driebergen. En toen kwam de coronacrisis en viel dat weg. En dat was toch het zwarte gat waar hij bang voor was. Hij dacht altijd: ik sterf gewoon in het harnas, ergens op het veld. En dan kwam daar nog bij dat hij zijn kleinkinderen niet kon zien, want het was zo'n lieve opa.”

De reacties stroomden de afgelopen dagen binnen bij huize Koppelaar. “Onvoorstelbaar. Mensen uit de atletiek, hockey, van De Baak (opleidingsinstituut, red.), voetbal, noem maar op.” 

‘Laatste kilometers’

Koppelaar groeide uit tot duizendpoot met een veelzijdige carrière. Voordat hij naar Ajax ging, zat hij bij de nationale atletiekploeg voor de 800 meter en de 4x400 meter. Naast zijn functie bij Ajax begon hij ook als looptrainer bij hockeyclub Bloemendaal, waar hij zich uiteindelijk opwerkte tot hoofdtrainer. Toen hij later hoofdcoach werd van Alkmaar, liet hij Teun de Nooijer op 15-jarige leeftijd debuteren. De oud-tophockeyer omschrijft Koppelaar als een mentor die altijd oog had voor het groepsproces. ‘Hij zag vaak al van een afstandje of iemand niet lekker in zijn vel zat. Daar ging hij dan meteen mee aan de slag.’

Later loodste hij als bondscoach van Ierland de hockeyers naar het WK, om daarna terug te keren in zijn oude vak bij RKC en de selecties van de nationale hockeyploeg en Bloemendaal. De club en bond benoemde hem tot lid van verdienste.

Cees Koppelaar overleed maandag op 81-jarige leeftijd in Akersloot aan de gevolgen van een hartstilstand. ‘Zijn laatste kilometers zijn volbracht’, aldus zijn overlijdensadvertentie.