اصول روانشناسی در مدیریت و سازمان
اصول روانشناسی در مدیریت و سازمان
اصول روانشناسی در مدیریت و سازمان
فهرست:
- مقدمه
- تغییر
- انگیزش
- تعریف و فرایند انگیزش
- اهمیت انگیزش
- نگرش های مدیریتی نسبت به انگیزش
- متغیرهای موثر در تغییر انگیزش کارکنان
- تقسیم بندی انگیزه ها
- راهکارهای علمی و کاربردی برای بهبود جو سازمانی و ایجاد انگیزه بین پرسنل پرستاری
- لزوم انگیزش در مدیریت پرستاری
- پیشنهادات برای ایجاد انگیزش در کارکنان
- مهارت های رهبری
- خلاقیت و تفکر خلاق
- ویژگی سازمان های خلاق
- نقش مدیر در پرورش خلاقیت
- تکنیک های توسعه خلاقیت گروهی
مقدمه
در اصول روانشناسی در مدیریت و سازمان، موارد بسیاری مد نظر می باشند که مهمترین آنها تغییر، انگیزش، ارتباطات و خلاقیت می باشند که در این فصل بدان می پردازیم
تغییر
تغییر چیز جدیدی نیست. در حقیقت، اغلب گفته میشود که تغییر تنها ثابت موجود است. تغییر در محیط مراقبت بهداشتی پیچیده بوده و با نرخ غیرقابل پیش بینی رخ می دهد. تغییر بعلت عوامل زیادی رخ میدهد: افزایش هزینه های مراقبت بهداشتی، کمبود پرستاری پیشرفت سریع تکنولوژی و مدیریت اطلاعات و توقعات جدید مردم برای داشتن نقشی فعال در تصمیمات مراقبت بهداشتی برآورده کردن نیازهای مراقبت بهداشتی جهان امروز ملزم آن است که پرستاران بصورت پیش گستر و خلاق به هدایت تغییر بپردازند. توانایی خلق و مدیریت تغییری معنادار، یکی از مهارتهای ضروری برای پرستاران در قرن بیست و یکم می باشد.
تغییر باعث تقویت رشد و نوآوری می شود، پیشرفت بدون تغییر رخ نمی دهد. اگر پرستاران می خواهند رهبر تغییرات باشند، حیاتی است که تغییرات رخ داده در حیطه مراقبت بهداشتی را بخوبی درک کند، از نمونه ای سیاسی برای پیدا کردن دستی در تغییر استفاده کنند و بر فرایند تغییر مسلط و خیره شوند. بعنوان یک اصل: “پرستاران رهبران تغییر می باشند.”
انگیزش
هدایت بر تلاش مدیر برای انگیزه رهبری، انگیزش کارکنان به منظور نیل به اهداف سازمانی دلالت دارد. که این تلاش به سه طریق رهبری، انگیزش و ارتباطات صورت می پذیرد.
تعریف انگیزش
انگیزش عبارتست از علاقه و میل به کار کردن به شرطی که آن کار قسمتی از نیاز فرد را برآورده سازد انگیزش یک امر درونی است و هدف رفتاری که ما برای ارضای آن نشان می دهیم یک امر بیرونی است مثلا نیاز به داشتن ارزش اجتماعی یک امر درونی است و اقدام برای به دست آوردن ارزش اجتماعی (مثل تمایل به تحصیل) یک امر بیرونی است.
انگیزش عبارتست از ایجاد یا وجود چنان حالت، کشش، رغبت و تمایلی که فرد آن را برای انجام هدف و جهتی خاص سوق می دهد وقتی فردی برای هدفی تلاش می کند و به آن هدف می رسد، انگیزه اش ارضا می شود در واقع هدفی که از انگیزه منشا گرفته به رفتار انسان جهت میدهد.
زیر بنای انگیزش نیاز است و وقتی نیازی به طور کامل برآورده شود، دیگر وسیله ای برای انگیزش نیست، اما وقتی نیاز انسان برآورده شود در او ایجاد تنش می کند و انسان از خود رفتار نشان میدهد. این رفتار باید منجر به رفع نیاز شود تا در فرد تعادل به وجود آید.
تعریف نیاز: نیاز یک نقص با کمبود فیزیولوژیکی و روان شناختی است که در انسان بصورت جسمی و روانی ایجاد می شود. نیاز، جنبه ی درونی انسان را تعریف می کند.
به مجموعه ی شرایط و اوضاع و احوالی که باعث می شوند فرد از درون به فعالیت درآید، انگیزش گفته می شود. انگیزش دارای ۳ جزء مهم است. اولین جزء آن، «نیروزایی» است منظور نیرویی است که در موجود زنده وجود دارد و باعث فعالیت او می شود. دومین خصوصیت انگیزش، «حالت هدایت کردن» است که طی آن رفتار فرد در جهت خاصی سوق پیدا می کند سومین مشخصه ی انگیزش، «مداومت رفتار» است. به همین دلیل وقتی فرد در جهت کار در یک سازمان انتقال می ورزد، انتظار میرود سال های متمادی در سازمان محل کار خود باقی بماند. با توجه به خصوصیات با ابعاد سه گانه ی انگیزش می توان گفت منظور از انگیزش کار، اوضاع و احوال و شرایطی است که باعث برانگيختن هدایت و ادامه ی رفتارهای مرتبط با موقعیت های شغلی افراد می شود.
- جان اتکینسون انگیزش را عبارت از نفوذ و تأثیرات متفاوتی میداند که در راستای شدت و پایداری کنش به به عمل می آید
- وروم انگیزش را فرآیند حاکم بر گزینش هایی می داند که از سوی اشخاص با موجودات پست تر و از میان شکل های گوناگون فعالیت ارادی، به عمل می آید.
- وین ماندی و همکارانش انگیزش را عبارت از اشتیاق و علاقه نسبت به انجام فعالیتی میدانند که برای نیل به هدف سیستم موردنظر لازم است.
- برل سون و استاینر معتقدند که انگیزش حالت درونی فرد است و رفتاری را در وی بوجود می آورند تا رسیدن به هدف مشخص گردد.
- هرسی و بلانچارد معتقدند که انگیزه ها را گاهی به عنوان نیازها، تمایلات یا محركات درونی فرد تعریف می کنند انگیزه هایی که به سوی هدف ها معطوف می شوند ممکن است آگاهانه با ناخودآگاه باشند انگیزه ها چراهای رفتاری هستند آنها موجب آغار و ادامه فعالیت می شوند و جهت کلی رفتار یک فرد را معین می کنند
- انگیزش یعنی تحریک افراد به انجام کار برای رسیدن به هدف مطلوب.
- مشبکی در تعریف انگیزش چنین می نویسد: انگیزه عبارت است از مجموعه ای از فرایندهای که سبب تحرک، هدایت کنترل و نگهداری رفتار انسان به منظور رسیدن به هدف است (به شکل ۱ توجه نمائید)
شکل ۱: مجموعه ی فرایندها در تعریف انگیزش از دیدگاه مشبکی
مشبکی در ادامه می نویسد: در تعریف انگیزش توجه به 3 مؤلفه یا 3 جزء بسیار مهم است:
- جزء اول: مربوط به انرژی با نیرودهی به رفتار است.
- جزء دوم: مربوط به هدف است که رفتار فرد را هدایت نموده و به آن جهت می دهد
- جزء سوم: به بقا و دوام رفتار توجه دارد و تداوم آن را موجب می گردد.
لذا از ترکیب این اجزاء سه گانه می توان به یک تعریف کلی دست یافت. فرایند انگیزش به نیروهای پیچیده ی، نیازها و شرایط تنش زا با مکانیسم های دیگری اطلاق می گردد که فعالیت فرد را برای تحقق هدف های وی آغاز کرده و به آن تداوم می بخشد.
فرآیند انگیزش
امروزه انگیزش را در قالب مفاهیم کمبود نیازها و رفتارهای معطوف به هدف مورد مطالعه قرار دهند نقطه ی شروع: نیاز است. نیاز کمبودی است که توسط فرد احساس می شود نیاز تامین نشده موجب ایجاد تنش می شود که آن نیز به سهم خود در فرد بویایی به وجود می آورد و او را به جنتی سوق می دهد. این پویش موجب جستجو برای هدف خاصی می شود، که اگر آن هدف تامین گردد می تواند نیاز را تامین کند و باعث تحریک تنش شود (نمودار ۲ فرایند اصلی انگیزش را نشان میدهد).
شکل 2: فرایند اصلی انگیزش
کارکنانی که تحریک شده باشند در یک وضع با حالت تنش زا قرار می گیرند. برای رهایی از این تنش دست به نوعی کار با فعالیت می زنند. هر قدر تنش بیشتر باشد فعالیت بیشتری می کنند تا از آن رهایی یابند. بنابراین، هنگامی که کارمند با کارگر تلاش زیادی می کند می توان نتیجه گرفت که وجود نوعی تعامل با خواست، وی را در جهت دستیابی به هدفی که برای آن ارزش قائل است سوق داده است.
اهمیت انگیزش
این واقعیت باید در سازمانها پذیرفته شود که انسان عامل بنیادی حرکت و تحول است و پایه ی توسعه اقتصادی و فزونی توان اقتصادی و حتی کشورها در سایه ی توجه به این منبع استراتژیک و حساس است. لذا مدیریت سازمانها باید با به کارگیری صحیح این استعداد و سعی در پرورش هرچه بهتر آن، راه تکاملی سازمان را بپیمایند.
نیروی انسانی کارآمد، امروزه مانند ماهی لغزنده ای است که اگر نیازهای واقعی او کشف و شناسایی نگردند و به آن نیازها پاسخ داده نشود احتمال لغزش و کناره گیری شخص از سازمان وجود دارد، لذا مدیران سازمان ها باید در جستجوی بافتن این عوامل انگیزشی باشند تا بتوانند متناسب با آن، رفتار مناسب از خود بروز دهند و در نهایت سازمان را به طرف فعالیت و کارایی بالاتر رهنمود بخشند.
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.