Tv-icoon Paula Sémer op 96-jarige leeftijd overleden

In 1944 studeerde Paula Sémer af aan de Stedelijke Normaalschool van Antwerpen. Vlak na haar studies ging ze nog enkele maanden als bediende aan de slag op de rantsoeneringsdienst in de Stadsfeestzaal in Antwerpen en bij het Nationaal Werk Oorlogsinvaliden. Maar ook haar carrière als radiopresentatrice en actrice in de hoorspelen is in datzelfde jaar begonnen. Toen ze amper negentien jaar was, ging ze aan de slag bij het toenmalige NIR (het Nationaal Instituut voor de Radio-omroep, de voorloper van de VRT, red.). Ze mocht er als omroepster beginnen en doorheen haar carrière groeide ze uit tot een icoon en voorvechtster van de vrouwenrechten. 

Op 31 oktober 1953 speelde ze de vrouwelijke hoofdrol in ‘Drie dozijn rode rozen’ in een van de eerste Vlaamse televisie-uitzendingen van het NIR. Daarnaast werkte ze samen met Bob Davidse aan de ‘TV Ohee Club’ en presenteerde ze jarenlang vrouwenprogramma’s zoals ‘Vrouwenspiegel’ en ‘Penelope’. In 1970 was ze de presentatrice en producer van ‘Kijk en kook’. Andere programma’s die mee op haar naam staan zijn ‘Alledag’, ‘Het gelukkige gezin’ en ‘Kijk mensen’. In de beginjaren van de televisie werd Paula Sémer ook regelmatig naar het buitenland gestuurd om commentaar te geven bij liedjesfestivals. Haar debuut maakte ze in Napels op het ‘Festival van het Napolitaanse lied’. Al verliep dat niet van een leien dakje. Ze heeft de Vlaamse kijkers bijvoorbeeld vijf keer moeten verwelkomen omdat ze haar door een technisch probleem niet konden horen.

_{(Lees verder onder de foto.)}

Naast actrice, presentatrice en producer was Sémer ook een feministe en voorvechtster van de vrouwenrechten. In ‘Penelope’, een programma voor vrouwen, gaf Paula Sémer aan vrouwen de kans om zichzelf te ontplooien. Om dat te kunnen doen, zorgde ze ervoor dat er verschillende controversiële thema’s aan bod kwamen. Denk bijvoorbeeld maar aan seksualiteit, anticonceptie, de rol van mannen en vaders in het gezin en de financiële en economische onafhankelijkheid van vrouwen. Een reeks onderwerpen die in de conservatieve jaren 50 en 60 niet altijd positief onthaald werden. “Knelpunten in die tijd, onderwerpen waarover vragen bestonden, maar waarover gezwegen werd”, vertelde Paula in interviews naar aanleiding van haar eredoctoraat aan de UGent in 2012.

En ook Paula zelf kreeg tijdens haar carrière te maken met discriminatie. Ze droomde namelijk van een job als producer, maar haar toenmalige baas deed daar ontzettend moeilijk over. “Toen er een plaats als producer vrijkwam op de vrouwenuitzendingen, kreeg ik die, zónder de titel of de bijpassende wedde. Mijn baas verzette zich tegen elke officiële erkenning, ik mocht aan geen enkel regularisatie-examen deelnemen”, vertelde Paula Sémer twee jaar geleden in een interview met Dag Allemaal. “Ik heb me niet laten doen. Ik nam uiteindelijk deel aan het eerste openbare examen, waar ik me drie jaar op had voorbereid. Zo werd ik eindelijk echt een producer”, klonk het verder nog.

Daarnaast heeft Sémer zich ingezet voor de strijd tegen kanker. In Vlaanderen haalde ze borstkanker, door er als ervaringsdeskundige over te spreken, uit de taboesfeer. In 1981 kreeg ze op 56-jarige leeftijd namelijk zelf te maken met deze vreselijke ziekte. “Toen ik borstkanker kreeg, was ik de eerste bekende Vlaming die daar in het openbaar over sprak. Niet meteen, de huisarts schreef zelfs een doktersbriefje waar ‘diepe depressie’ op stond. Hij zei: ‘’n Dikke leugen, maar zo heb je vier maanden tijd om te herstellen”, aldus Paula in een recent interview met Dag Allemaal. In 1984 schreef ze ook het boek ‘Leven met borstkanker’ in samenwerking met dokter Jaak Janssens. 

Uiteindelijk ging Paula in 1991 op pensioen, maar een jaar eerder, in 1990, werd ze nog benoemd tot productieleider van de Dienst Wetenschappen van de BRT. In het eerste jaar van haar pensioen bracht ze ook nog het boek ‘Goeden avond dames en heren’ uit. Ondanks het feit dat ze vanaf 1990 ‘gestopt was met werken’, was Paula Sémer nog altijd erg actief. Vanaf 1995 tot en met 1999 zetelde ze bijvoorbeeld in de politieke partij SP. En als 80-jarige speelde ze in 2005 nog de rol van Jetteke, het lief van Tuur, in ‘Thuis’.

_{(Lees verder onder de foto.)}

Op het einde van haar carrière is Sémer nog een aantal keer in de prijzen gevallen. Op 6 maart 2010 kreeg ze van de Vlaamse Televisie Academie een ster voor haar gehele carrière. Twee jaar later, in maart 2012, kreeg ze een eredoctoraat toegewezen van de Universiteit Gent vanwege haar maatschappelijke inzet, haar pionierswerk voor radio en televisie en haar bijdrage tot de popularisering van de wetenschap. 

Twee jaar geleden, in 2019, zei Paula Sémer nog dat het haar droom was om waardig te sterven. “Ik wil eruit stappen als ’t niet meer gaat. Om de zes maanden ga ik naar het ziekenhuis om dat te bevestigen. Zodat ik, op mijn verzoek, uit mijn lijden verlost kan worden”, aldus Sémer in Dag Allemaal. Paula Sémer was vanaf 1949, tot zijn dood in 1991, getrouwd met Herman Cornelis, regisseur van de hoorspelen bij de BRT. Het koppel heeft samen ook een zoon, Jan.

Collega’s reageren op overlijden van Paula Sémer: “Ze wilde absoluut waardig sterven”

Paula Sémer: “Met mijn kwelduivels heb ik afgerekend. Ik ben in het reine met mijn verleden en met wat komt” (+)