Boek ‘Doublecrash’: Doden in verschrikkelijke modder van de afschuwelijke Peel

De Halifax-vliegtuigen NA197 en NA260 stijgen die avond op vanaf de Britse luchthaven Elvington. Met nog 26 andere Franse bommenwerpers. De opdracht luidt het bombarderen van strategische doelen in de Duitse stad Goch. Dit moet tevens de weg plaveien voor een gelijktijdig grondoffensief. Zo ver komen de NA197 en NA260 niet. Er hangt te veel rook door de al ingeslagen en ontplofte bommen. De twee vliegtuigen moeten omkeren. En dan gaat het mis.

Amerikaanse grondtroepen  openen het vuur, niet wetende dat het geallieerde toestellen betreft. Vanuit de RAF-vliegtuigen worden lichtkogels afgeschoten in de afgesproken code  van die dag. Daarmee onbedoeld de Duitsers alarmerend. Een nachtjager van de Duitsers zoekt de confrontatie, is veel sneller dan de nog zwaar beladen Halifaxen. Zowel de NA197 als de NA260 wordt neergeschoten. Van het eerste toestel sneuvelen drie van de zeven bemanningsleden, de rest weet zich met parachutes in veiligheid te brengen. Bij het andere vliegtuig overleeft alleen gezagvoerder Gustave Stanislas de crash.

Deze kapitein hult zich daarna in stilzwijgen over de rampnacht. Waardoor er rond de NA260 een mysterie blijft hangen. Zo is niet bekend waar het vliegtuig precies terecht is gekomen. Dat is bij de NA197 wel anders. Die boort zich pal achter boerderij van Frans Maas in Heusden met een enorme ontploffing in de grond. Het Franse Rode Kruis komt driekwart jaar later zoeken naar twee overleden vliegers. 'Resten lagen in de verschrikkelijke modder van de afschuwelijke Peel’, rapporteert  delegatie-leider Germaine l’Herbier-Montagnon.

Lees verder onder de foto

Snijders beschrijft in het boek hoe puzzelstukjes in de jaren erna in elkaar vallen. Hoe de doden worden herdacht en hoe stilaan de laatste markering van de NA197 verdwijnt. De betonnen paaltjes midden in een weiland blijken een te lastig obstakel voor het bewerken van het land.

De rampplek van de NA260 is nooit gemarkeerd. Simpelweg omdat niet bekend was waar het toestel neerkwam. Lang is gedacht dat het in de lucht geëxplodeerd was. Het feit dat de lichamen van de gesneuvelde luchtmachtsoldaten redelijk intact waren, maken een explosie ongeloofwaardig. Ooggetuigen uit de Peel  vertellen hun verhalen, doen onderzoek en werken zo mee aan de oplossing van het raadsel. De NA260 wordt aan de vergetelheid onttrokken. En dan gebeurt er iets bijzonders . 

Geniève Bordier is de dochter van Maurice Bordier, boordschutter van de NA260. Op 7 december vorig jaar wil ze thuis in het Zuid-Franse Martigues met het oog op haar trip naar de herdenking in Nederland nog wat details checken. In een oorlogsdagboek zit achter de plastic kaft een enveloppe. De laatste brief van haar vader, denkt ze. Nooit had ze de behoefte die te lezen. Te pijnlijk. Nu maakt ze de enveloppe wel open. 

Wat blijkt: hierin zit niet de brief  waar ze zo zeker van was, maar een schrijven van 20 april 1945 gericht aan haar opa. Van kapitein Gustave Stanislas. De man die altijd leek te zwijgen, vertelt in deze brief het verhaal van de clash. En uit deelneming en sympathie aan de nabestaanden.

Lees verder onder de foto

Daarmee eindigt het imposante boek van Snijders. Bij de volgende druk kan een hoofdstuk worden toegevoegd.  Inmiddels is bekend waar de NA260 neerstortte: de bossen ten noorden van Nederweert. De Stichting Luchtoorlog 1939-1945 uit die plaats en de Stichting Regionaal Archeologische Bodemonderzoek uit Ospel hebben dat samen ontdekt. 

De verkoop van ‘Doublecrash, een oorlogsmysterie in de Peel’ begint zaterdag 8 maart in museum Klok en Peel in Asten. Piet Snijders houdt van 14 tot 16 uur een signeersessie. Boek is ook verkrijgbaar in de regionale boekhandels. Prijs: 19,45 euro.