Vượt trước 2 năm với 10 thành tựu lớn
Ngày mai (19.10), tại Nam Định, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc sẽ chủ trì Hội nghị toàn quốc tổng kết 10 năm Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020.
Cùng dự sự kiện quan trọng này có Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia.
Thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ bảy, Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, Nghị quyết số 100/2015/QH13 ngày 12/11/2015 của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 2 quyết định phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020 với mục tiêu cụ thể đến năm 2020, cả nước có 50% số xã đạt chuẩn nông thôn mới.
Sau hơn 9 năm triển khai chương trình trên phạm vi toàn quốc, khu vực nông thôn Việt Nam đã có những chuyển biến rõ nét trên hầu hết mọi lĩnh vực phát triển, thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn, cải thiện đời sống của nông dân, góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội của cả nước.
Theo Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia, Chương trình xây dựng nông thôn mới đã đạt và vượt các mục tiêu đề ra trước gần 2 năm.
110 tỷ USD cho nông thôn mới
Tính chung trong cả 9 năm qua, cả nước đã huy động được 2.418.471 tỷ đồng (tương đương khoảng 110 tỷ USD) cho xây dựng nông thôn mới. Trong đó, ngân sách nhà nước các cấp hỗ trợ trực tiếp cho chương trình là 319.289 tỷ đồng (bình quân khoảng 35,9 tỷ đồng/xã trong 9 năm).
Tổng nguồn lực huy động thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới trong 4 năm giai đoạn 2016-2019 tăng 1,84 lần so với cả 5 năm giai đoạn 2010-2015. Trong đó, nguồn vốn ngân sách Trung ương mặc dù mới bố trí được khoảng 60% so với Nghị quyết của Quốc hội, nhưng đã cao gấp 2,3 lần so với giai đoạn 2010-2015.
Nguồn vốn đối ứng của địa phương cao gấp 2,2 lần so với giai đoạn 2011-2015, cao hơn gấp 2,8 lần so với yêu cầu của Quốc hội. Nhiều địa phương khó khăn nhưng đã tự chủ động cân đối để bố trí nguồn lực đầu tư cho chương trình.
Đặc biệt, về xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản trong xây dựng nông thôn mới - là một trong những tồn tại của giai đoạn 1 gây bức xúc trong xã hội, với nguồn ngân sách trong giai đoạn 2 tăng mạnh nên đến thời điểm này, các địa phương đã bố trí đủ vốn để thanh toán dứt điểm nợ đọng.
Các lĩnh vực văn hóa, xã hội cũng được quan tâm, như tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt được thu gom tăng đáng kể qua từng năm, từ 44,1% năm 2011 lên 63,5% hiện nay, thậm chí có nhiều địa phương cấp huyện, tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt đã đạt đến trên 90%.
Bên cạnh đó, Chương trình cũng còn một số điểm cần rút kinh nghiệm để nâng cao hiệu quả thực hiện trong giai đoạn tới, với nhiều thách thức bên trong và bên ngoài đến từ biến đổi khí hậu, từ thị trường, từ quá trình hội nhập sâu rộng.
Cụ thể, kết quả xây dựng nông thôn mới của một số vùng còn thấp hơn so với mặt bằng chung và còn khoảng cách chênh lệch khá lớn giữa các vùng, miền. Một số địa phương có số xã đạt chuẩn rất thấp dưới 20% (như Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Sơn La, Điện Biên, Kon Tum…).
Vấn đề ô nhiễm môi trường ở một số địa bàn vẫn còn nghiêm trọng; chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, nông sản trên phạm vi cả nước đã có tiến bộ nhưng chuyển biến chưa thực sự rõ nét, vẫn đang là vấn đề được xã hội quan tâm. Ở một số địa phương, xây dựng đời sống văn hoá, xã hội nông thôn còn nhiều hạn chế, tồn tại nhiều vấn đề bức xúc…
Theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, xây dựng nông thôn mới là một cuộc cách mạng to lớn, lâu dài, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước đối với nông nghiệp, nông dân và nông thôn, tạo tiền đề vững chắc cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Cuộc cách mạng ấy không dừng lại ở thời điểm tổng kết hay trong 5-10 năm tới, Thủ tướng nêu rõ và Hội nghị sắp tới sẽ là một dấu mốc quan trọng để tiếp tục thúc đẩy sự nghiệp xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.
