Human Interior - Thijs Wolzak

woensdag 19 juni 2019, 13:31 door Michelle Peeters | 4.180x gelezen | 0 reacties

Thijs Wolzak maakte voor NRC in zes jaar tijd ruim 250 foto's van wat hij Human Interior noemt: de instinctieve behoefte van de mens om zijn identiteit in zijn interieur bevestigd te zien. Ik zag de expo met foto's van de meest bizarre interieurs tijdens het fotofestival in Naarden-Vesting en raakte zwaar onder de indruk.

In zijn gedetailleerde beelden is te zien hoe de mens grip probeert te krijgen op de wereld, en op zijn directe omgeving. We zien de mens in al zijn bravoure, maar ook met zijn tekortkomingen.

Door ook de onzekerheid en inconsequenties van de mens in hun interieur te tonen levert Wolzak kritiek op de geidealiseerde wereld zoals die ons door de lifestyle-media wordt voorgeschreven.

Wat voor deze bewoners heel vanzelfsprekend is, is de enige logische keuze, vind je misschien verbazingwekkend of zelfs absurd. Maar vergis je niet: de bewoner, dat ben jij.

Je kon bij ieder portret een audiotour volgen, gemaakt door radiomaakster Romano Rodriguez. Je kon zo bij elke foto de bewoner horen vertellen.

Hoog statief

Het kiezen van een standpunt is het belangrijkste onderdeel van het maken van een foto voor Thijs Wolzak. Met een hoog statief kan hij een panoptica overzicht maken van het huis en de bewoners. Dingen die dichtbij zijn worden groot onder in beeld weergegeven, en dingen die verderaf zijn komen kleiner, hoger in beeld terecht.

Zo ontstaat een perspectivische stapeling vanaf de voet van zijn statief. Door het kiezen van zijn standpunt bepaalt hij heel zorgvuldig wat hij wil laten zien, en in welke volgorde.

Waar hij tijdens het fotograferen geen aandacht aan schenkt is het plafond. Hij vindt het spannend om in zijn uiterst gecontroleerde gecontroleerde werkproces één element te hebben dat zijn eigen gang kan gaan. Zo wordt het plafond een prettig contragewicht; in de mate van controle die hij over de beeldelementen heeft, maar ook visueel.

En al tijdens het fotograferen verheugt hij zich op de onverwachte opbrengst; op wat er in het bovenste deel van zijn foto te zien zal zijn. Zoals je benieuwd kunt zijn naar een foto die je maakt zonder te kijken. Of naar wat je zult zien als je wakker wordt in het leven van iemand anders.

Het stuc

Als je in een nieuwbouwhuis stucwerk boven een plafonnière aantreft vind je dit vaak kitsch. Opsmuk, namaak. Maar ook het barokke stucwerk rondom de kroonluchters in een zeventiende-eeuws chateau is natuurlijk aangebracht. Alle stuc is opsmuk. Bij een verhuizing komt soms opeens dit besef.

Je kijkt naar de witte kitplekken op de kale wanden van een galmende ruimte en je weet het zeker: de mens voelt zich het meest thuis in een illusie. Zonder water, gas en elektra kun je niet wonen, maar zonder opsmuk voel je je niet thuis.

De trap

Waarom willen kinderen zo graag in een stapelbed of een hoogslaper? Of waarom schieten ze even de stoep af en het trapje op van een herenhuis? Aan de ene kant erop, aan de andere kant eraf. De paradox van de trap is dat deze altijd uitnodigt hem te bestijgen, terwijl de trap onze tred zwaar maakt.

Een trap oogt vrijwel altijd organisch, omdat hij vanzelf naar de volgende verdieping groeide. De trap gaat in onze verbeelding ook altijd naar boven. Zelfs een keldertrap gaan we voor ons gevoel tegen de richting in af.

Alhoewel de trap fysiek twee verdiepingen verbindt, zorgt zijn aanwezigheid er juist voor dat we de etages als afzonderlijke sferen ervaren. Elke trap is als die van Escher, een denkstap in ons hoofd.

Het raam

De ramen zijn in de eerste plaats de ogen van het huis. Voor invallend licht fungeert het huis als een doos met gaten. Van binnen wordt de doos lichter, maar van buiten zien we alleen duistere gaten. Dat verklaart de zwarte ramen die we zien als een huis in de zon staat. We kunnen onbespied naar buiten staren totdat de zon ondergaat en het huis een kijkdoos wordt.

Al is het glas van de ramen een van de laatste onderdelen die bij de bouw an een huis worden aangebracht, dit magische spul dat wind, regen en kou tegenhoudt en licht doorlaat, bepaalt de stemming van een huis.

We zijn gewend licht, kleur, weerspiegelingen en schaduwen als toevallige randverschijnselen te zien, maar in werkelijkheid zouden we niets waarnemen zonder deze spookachtige fenomenen.

De televisie

De televisie was ooit het venster op de wereld. Alle gezinnen keken tegelijk door het kastje naar buiten, overtuigd te zien wat er in de wereld gebeurde. Het factchecken gebeurde de volgende dag bij de koffieautomaat, en altijd bleek alles te kloppen. Alleen de Franse socioloog Pierre Bourdieu geloofde het niet.

Hij waarschuwde voor het waanidee dat televisie de werkelijkheid registreert, terwijl de televisiewerkelijkheid nergens anders bestaat dan op de televisie. Inmiddels zijn de kastjes naar de flatscreens aan de muur verdwenen en op geen scherm zien we hetzelfde.

Er worden blogs bekeken, series gebingewatcht, Wii-games gespeeld en zo heeft het venster zich van de wereld afgesloten. Bourdieu hebben we niet meer nodig om alles te wantrouwen.

De tafel

Van de Chinese wijsgeer Confucius is bekend dat hij veel waarde hechtte aan ogenschijnlijk banale handelingen. Niet vanwege een neurotische aanleg, maar omdat hij ervan overtuigd was dat in kleine oppervlakkige ingrepen in de buitenwereld de mogelijkheid Schult om de binnenwereld van de ander te bereiken.

Het huiselijke leven van de eenentwintigste weeuw is zeker niet zo geritualiseerd als het oude China, toch moeten we de rituele kracht van onze tafel niet onderschatten. De tafel neemt niet alleen voor de handigheid in veel huishoudens een belangrijke plek in. Een tafel is in staat om uiteenlopende gemoederen in dezelfde stemming te brengen.

Alleen al doordat ze huisgenoten als vanzelf samenbrengt en in dezelfde houding dwingt. Aan tafel!

De hal

Volgens Paul Valéry is architectuur 'een lofzang van de ruimte aan zichzelf'. We beseffen meestal niet dat ruimte geen eigenschap is van de dingen. Alle dingen verschijnen weliswaar in ruimte, maar ze zijn er niet van gemaakt. Evengoed is het ook niet mogelijk om ons ruimte voor te stellen zonder dingen.

En dat nu probeert de architectuur volgens Valéry juist wel met ruimte te doen. Het vertrek van een huis waarin deze poging het meest tot haar recht komt is de hal. Op een enkele kapstok na is de hal een ruimte zonder doel. De hal is de lofzang van het huis aan zichzelf.

De deur

De deur is meer dan een afscheiding die open en dicht kan. Dat merk je zodra je een kamerdeur voor schilderwerkzaamheden tijdelijk uit zijn scharnieren moet lichten. Het gat van de deur dat dan ontstaat heeft een heel andere uitwerking op de ruimte die erachter ligt, dan de deur had toe deze openstond.

Volgens de Duitse filosoof Georg Simmel verbeeldt de deur niets minder dan 'het grenspunt waarop de mens eigenlijk voortdurend staat': de overgang van de eigen begrensde leefwereld naar de oneindigheid van het bestaan.

Daarom ervaren we een buitendeur binnenshuis heel anders dan wanneer we er van buiten voor staan. De dichte deur zorgt binnen voor veiligheid en gezelligheid. Van buiten zijn we verloren in een eindeloos bestaan.

De geur

Zien is geloven, zeggen ze. Maar er is altijd veel meer dan een foto laat zien. Hoe een huis ruikt zie je op een foto niet terug. Andersom kan één enkele geur een heel huis voor je geestesoog laten verschijnen. Een blik die alles in herinnering roept, van de deurmat tot de inhoud van een bureaula. Alsof de huisraad bijeengehouden wordt door een onzichtbare synthese.

Geur is niet alleen onzichtbaar, maar als je er lang genoeg in doorbrengt, ook niet meer te ruiken. Er is een flinke vakantie nodig om bij terugkomst de reuk van het huis weer op te merken. hoe belangrijk de synthetische werking van de uur is om je thuis te voelen, merk je als deze verstoord is door brandlucht van een te lang geroosterde boterham.

Fotofestival Naarden

De foto's van Thijs Wolzak en van andere fotografen, waaronder Koos Breukel en Stephan Vanfleteren kun je tot en met 30 juni bewonderen tijdens het Fotofestival Naarden in Naarden-vesting.

Wil jij ook gave foto's maken?

Probeer twee weken gratis onze online cursussen over fotografie. Je krijgt direct toegang tot meer dan 100 cursussen. Na twee weken vervalt je proeflidmaatschap automatisch. Je zit dus nergens aan vast.

14 dagen gratis fotografiecursussen kijken

Over de auteur

Michelle Peeters is fotografe en oprichter van DeuxBleus Fotografie. Michelle herkent het bijzondere in het gewone en het gewone in het bijzondere. Ze heeft zich nooit willen specialiseren en is daardoor van alle markten thuis.

0 reacties

Er zijn nog geen reacties op dit artikel.
Deel als eerste jouw mening over dit onderwerp!

Deel jouw mening

Let op: Op een artikel ouder dan een week kan alleen gereageerd worden door geregistreerde bezoekers.
Wil je toch reageren, log in of registreer je dan gratis.

Ontvang wekelijks fotografietips in je inbox

45.188 fotografie enthousiastelingen ontvangen de tips al!
Meer over de wekelijkse mail. Of blijf op de hoogte via Facebook. Aanmelding beveiligd met Google reCaptcha.

Elja Trum

Photofacts; alles wat met fotografie te maken heeft!

Wil je graag mooiere foto's maken en op de hoogte blijven van ontwikkelingen binnen de fotografie? Photofacts plaatst leerzame artikelen die gerelateerd zijn aan fotografie. Variërend van product-aankondiging tot praktische fotografietips of de bespreking van een website. Photofacts bericht dagelijks over fotografie en is een uit de hand gelopen hobby project van Elja Trum. De artikelen worden geschreven door een team van vrijwillige bloggers. Mocht je het leuk vinden om een of meerdere artikelen te schrijven op Photofacts, neem dan contact op.Meer over Photofacts